Obrazy wierszami malowane

TEKST: Elżbieta Podolska
ZDJĘCIA: Archiwum prywatne

Wisława Szymborska urodziła się 2 lipca 1923 roku w Kórniku, na Prowencie. Jej ojciec, Wincenty Szymborski, był rządcą majątku hrabiego Władysława Zamoyskiego od początku 1923 roku. Jak mówią źródła, jego żona Anna Maria, wraz z pierwszą córką, Nawoją, przyjechała do niego w kwietniu i niebawem urodziła Marię Wisławę Annę, którą ochrzczono 2 sierpnia w kościele parafialnym w Bninie. Rodzina mieszkała tutaj przez trzy lata. Do końca życia poetka bardzo chętnie wspominała i odwiedzała Wielkopolskę. W Kórniku gościła trzykrotnie na wieczorze poetyckim, ale też na Święcie Magnolii. 15 maja 1995, na rok przed przyznaniem jej literackiej Nagrody Nobla, została doktorem honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Promotorem doktoratu był prof. Edward Balcerzan. – Urodziłam się na Ziemi Wielkopolskiej, co oczywiście nie jest żadną moją zasługą – ale tutaj pracował mój ojciec i jeszcze do niedawna żyli ludzie, którzy go pamiętali. Na tej ziemi odnajduję za każdym razem swoje pierwsze ujrzane w życiu krajobrazy. Tutaj było moje pierwsze jezioro, pierwszy las, pierwsza łąka i chmury – mówiła wtedy w przemówieniu.

Miejsce w historią
O tym, że urodziła się na Prowencie w Kórniku, przypomina tablica pamiątkowa umieszczona na jednym z zachowanych budynków dawnego zaplecza gospodarczego kórnickiego zamku oraz ławeczka z rzeźbą kota, przy której stoi postać poetki spoglądająca na biegnącą wokół jeziora kórnickiego promenadę jej imienia. To urokliwe miejsce oddziela od ulicy i zamkowego parku budynek dawnego spichlerza, w którym mieści się Kórnicki Ośrodek Kultury (KOK). – Według najnowszych badań dokumentów i fotografii to w tym właśnie budynku Wisława Szymborska się urodziła – mówi Sławomir Animucki, kierownik KOK. – Miejsce z taką historią zobowiązuje i właśnie dlatego metafora stała się słowem kluczem w działalności KOK. Pojawiający się tu ludzie, zarówno mieszkańcy, jak i przyjezdni, mogą szukać ukrytych znaczeń, podtekstów, relacji w tym, co tworzą, odczuwają, opisują. Spotykają się artyści i rzemieślnicy, zawodowcy i amatorzy, wrażliwi i nadwrażliwi. Zdarzają się też obojętni albo gniewni, a nawet agresywni. Przychodzą na Prowent i spotykają plenerowe obiekty, instalacje, obrazy. Było ich na przestrzeni 15 lat istnienia KOK sporo. Wymienię choć kilka. Z okazji 20-lecia literackiej nagrody Nobla dla Wisławy Szymborskiej powstała instalacja składająca się z karoserii samochodów. Na niej miłośnicy graffiti mogli dać upust swoim natchnieniom. Z kolei w czasie pandemii powstała instalacja „Kantorowi”, rok poźniej „Melancholia” inspirowana twórczością Malczewskiego, a w 2022 r. „Żaglowce dusz”. Autorem tych prac był Tomasz Akusz. Pomagali mu uczestnicy letnich warsztatów KOK.

Gigantyczne obrazy
– W roku Wisławy Szymborskiej przygotowywana jest kolejna akcja artystyczna. W rocznicę 100-lecia urodzin 2 lipca 2023 roku odbędzie się happening malarski inspirowany wierszami poetki – mówi Sławomir Animucki. – Udział wezmą malarze: Daria Wiercioch, Andrzej Andrzejewski, Karina Wika, Nadia Kotkowska i Tomasz Akusz.
Daria Wiercioch to poznańska malarka. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu – specjalność Projektowanie Graficzne. – Malarstwo jest dla mnie narzędziem do przekształcania i metaforyzowania rzeczywistości – mówi o sobie. Karina Wika, absolwentka architektury na Politechnice Poznańskiej, sama mówi o sobie, że po studiach miała niedosyt i zdecydowała się pójść w kierunku malarstwa. Przede wszystkim fascynują ją obrazy wielkoformatowe i murale.
Nadia Kotkowska uzyskała dyplom z grafiki warsztatowej na poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych, zaś w 2010 roku, na tejże uczelni, dyplom w dziedzinie malarstwa. Ta ostatnia dyscyplina stała się jej docelowym terytorium działań twórczych. Techniki stosowane przez artystkę to akryl i olej na płótnie, rzadziej na desce lub płycie pilśniowej. Charakterystyczną cechą jej malarstwa są przebijające spod warstw farby węglowe linie pierwszego szkicu, często płynne i rozchwiane, nadające pracom specyficzną przestrzeń i strukturę.

Inne malowanie
– Starałem się zaprosić do współpracy bardzo różnych artystów – mówi Tomasz Akusz. – Rozmowy nie były proste, bo malowanie wielkich prac mających 10 metrów kwadratowych każda, i to mając za sobą tłumy ludzi, nie jest łatwe. Myślę jednak, że wybrani artyści sprostają zadaniu, a ich płótna będą różnorodne i fascynujące. Powstałe obrazy ruszą z Kórnika w Polskę. Prezentowane będą między innymi w galerii Siedlisko Sztuki i Galerii Biblioteki w Zielonej Górze i innych.

Magda Umer i Grzegorz Turnau na finał
Kolejną częścią obchodów będą koncerty plenerowe Magdy Umer i Grzegorza Turnaua. Na podstawie dokumentacji zostanie wydany katalog. Na promenadzie im. W. Szymborskiej pojawią się nagrodzone prace konkursu na kolaż inspirowany wierszami noblistki dla młodzieży kórnickich szkół. Letnie warsztaty artystyczne KOK inspirowane twórczością W. Szymborskiej odbędą się w dniach 26 czerwca – 14 lipca. – Zaplanowaliśmy także wysiew łąk na Prowencie z uczniami szkół gminy Kórnik. W ten sposób powstaną łąki kwiatowe dla Szymborskiej. Wiersz „Milczenie roślin” będzie inspiracją do łąkowej aranżacji przestrzeni Prowentu wokół ławeczki i przed budynkiem KOK – mówi Sławomir Animucki. – Opiekę merytoryczną sprawują prof. Andrzej Brzeg i Dariusz Słowiński, pomysłodawcy akcji „Polska kwitnie”.