Uczelnia skazana na sukces
W tym roku obchodzi 105-lecie istnienia. Ukonstytuowana w 1919 roku, jest uczelnią o jednym z największych oddziaływań akademickich w kraju. Znajduje się w pierwszej dziesiątce najlepszych uczelni, a długa tradycja sprawia, że stanowi istotny element rozwoju technicznego dla regionu Wielkopolski, kraju, ale także Europy. O tym, jak w dobie sztucznej inteligencji wygląda proces kształcenia i jak zmienia się Politechnika Poznańska, rozmawiamy z jej rektorem prof. dr. hab. inż. Teofilem Jesionowskim, czł. koresp. PAN.
TEKST: Karolina Michalak
ZDJĘCIA: Dorota Urbańska, Politechnika Poznańska
[Współpraca reklamowa]
Jak wizerunek Politechniki Poznańskiej kształtuje się za granicą?
prof. dr hab. inż. Teofil Jesionowski: Jesteśmy jedynym liderem Uniwersytetu Europejskiego wśród uczelni publicznych w Polsce, co daje moc sprawczą i istotną siłę oddziaływania. Nasz Uniwersytet Europejski EUNICE jest zbudowany z konsorcjum 10 uczelni o fundamentach klasycznych, technicznych i biznesowych. Ta silna koalicja naukowa i edukacyjna przyciąga w nasze progi wielu studentów i partnerów, z którymi realizujemy strategiczne badania naukowe i kształcimy w nowoczesny sposób, odpowiadając na aktualne potrzeby otoczenia społeczno-gospodarczego.
Czy imponująca liczba studentów z zagranicy może wynikać z globalnego oddziaływania uczelni?
W ciągu ostatnich lat pięciokrotnie zwiększyliśmy liczbę studentów zagranicznych. Wynika to przede wszystkim ze wzrostu reputacji naszej uczelni, do czego przyczynił się stworzony przyjazny ekosystem. Jego przykładem jest możliwość studiowania (w pełnym cyklu) w języku angielskim na ponad 20 kierunkach. Ponadto wysoka jakość badań i poziom dydaktyki przyczyniają się do wzrostu rozpoznawalności uczelni na arenie międzynarodowej.
Przynależność do sieci Uniwersytetów Europejskich to budowanie interdyscyplinarnego i przyjaznego ekosystemu poprzez wymianę akademicką Erasmus+, realizacja projektów i współprac międzynarodowych oraz efektywne pozyskiwanie środków (m.in. przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej – NAWA, która daje nam możliwość realizacji badań czy kształcenia o zasięgu światowym). Takie działania sprawiają, że jesteśmy widoczni nie tylko w kraju. Kooperacja uczelniana polega na tworzeniu mostów między ośrodkami akademickimi i wymianie osobowej.
Wymiana studentów odbywa się w dwie strony?
Dwustronna wymiana ułatwia studentom pewne wejście na rynek pracy. Doświadczenie pracy zespołowej w środowisku międzynarodowym jest bezcenne i podnosi konkurencyjność naszego absolwenta, co podkreślają partnerzy Politechniki z otoczenia biznesowego. Studenci naszej uczelni są bardzo dobrze przygotowani do pracy na zagranicznych rynkach i znajdują zatrudnienie w globalnych firmach. Najważniejsze jest jednak to, że wzmacniają potencjał Polski.
W jaki sposób dostosowujecie ofertę edukacyjną do potrzeb rynku pracy?
Obserwujemy, jak zmienia się zapotrzebowanie rynku. Sami przyczyniamy się do rozwoju technologicznego, dlatego monitorujemy i regularnie dostosowujemy program edukacyjny do potrzeb zmieniającego się świata. Tworzymy nowe kierunki, np. Artificial Intelligence, elektromobilność czy technologie obiegu zamkniętego i poddajemy ewaluacji te, które już funkcjonują. Misją Politechniki jest edukacja, badania i rozwój w służbie społeczeństwu, nauce i światu. Co za tym idzie, wprowadzane i doskonalone obszary edukacyjne muszą być ściśle powiązane z gospodarką. A skoro należymy do trójki najczęściej wybieranych uczelni w Polsce, a zapotrzebowanie na inżynierów jest ogromne i rośnie z każdym rokiem, to znaczy, że jesteśmy dobrymi obserwatorami.
Osiągnięcia Politechniki w ostatnim czasie to?
Jako pierwsza uczelnia w Polsce wprowadziliśmy studia z zakresu sztucznej inteligencji w języku angielskim. Jesteśmy pierwszą uczelnią techniczną, która zdobyła dwukrotnie grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych. Dwa projekty realizowane są pod auspicjami Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), które umożliwiają realizację projektów z zakresu inżynierii lotniczej i kosmicznej. Do realizacji tych projektów został utworzony Kampus Kąkolewo, gdzie znajduje się lotnisko, którego jesteśmy współgospodarzami z Aeroklubem Poznańskim. O rozpoznawalności uczelni świadczy również liczba naukowców znajdujących się na prestiżowej liście Uniwersytetu Stanforda i wydawnictwa Elsevier. 47 wybitnych naukowców zapewnia nam lokatę w czołówce Polskich uczelni. Co cztery lata uczelnie poddawane są ewaluacji działalności naukowej. Efektem tych działań jest przyznanie przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego siedmiu kategorii A i dwóch kategorii A+, co daje nam możliwość ubiegania się o status uczelni badawczej. Największymi osiągnięciami są projekty badawcze, które realizujemy pod auspicjami najlepszych agencji naukowych na świecie. Współpracujemy także z wieloma instytucjami polskimi, m.in. Instytutem Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk, z którym opracowujemy Genomiczną Mapę Polski i rozwijamy spersonalizowaną medycynę.
Proszę przybliżyć kwestię działalności kosmicznej.
Kampus Kąkolewo został stworzony jako nowoczesne centrum badań i rozwoju dla takich obszarów, jak: lotnictwo i kosmonautyka, automatyka i robotyka, teleinformatyka czy energetyka. Do infrastruktury Kampusu należy lotnisko oraz hangar szkoleniowo-treningowy. Wybór miejsca to wynik współpracy z Aeroklubem Poznańskim. Ze względu na gęstą zabudowę i rozwijającą się infrastrukturę miejską musieliśmy stworzyć bazę poza miastem. Od 20 lat rozwijamy kierunek lotnictwo, kształcimy przyszłych pilotów, mechaników lotnictwa, a lotnisko w Kąkolewie zarządzane przez Aeroklub Poznański i Grupę Akrobacyjną Żelazny daje nam możliwość realizacji programu edukacyjnego przez profesjonalną kadrę i doświadczonych instruktorów lotnictwa na najwyższym poziomie. W Kąkolewie zlokalizowano także dwa obserwatoria astronomiczne, dwie anteny technologii 5 i 6G oraz Ośrodek Testowania Robotów Kosmicznych.
Uczelnia zrównoważonego rozwoju, czyli jaka?
Otwarta i przyjazna, proekologiczna i podążająca za aktualnymi trendami. Od lat realizujemy inwestycje zaplanowane pod względem minimalizacji konsumpcji energii, które są funkcjonalne dla użytkowników i dostosowane dla osób ze szczególnymi potrzebami. Finalizujemy budowę Nowego Rektoratu nad Wartą w technologii niemal zeroenergetycznej, a kolejna strategiczna inwestycja to Centrum Nowych Technologii i Innowacji.
Mówi się o Was Zielony Uniwersytet Techniczny.
Jesteśmy pierwszą uczelnią, która zbudowała farmę fotowoltaiczną o mocy 1 MW. Znajduje się ona w Kąkolewie i ma za zadanie uzupełniać zapotrzebowanie energetyczne i rekompensować energię z kampusu Warta. Nowo powstająca infrastruktura jest uzupełniona o nowoczesne pompy ciepła i panele fotowoltaiczne. Dzięki temu zużycie energii na Politechnice zmniejsza się mimo rozwoju licznych technologii czy rozbudowy laboratoriów, które są kosztowne i czasami energochłonne. Idea Zielonego Uniwersytetu związana jest także z zagospodarowaniem wód opadowych i odbudową zielonej przestrzeni. Lokalizacja kampusu Warta zobowiązuje do proekologicznych inwestycji, jak i do pełnej synergii z centrum miasta.
Jak powinna wyglądać uczelnia przyszłości?
Powinna być otwarta na drugiego człowieka, budować wartości, zapewniać bezpieczeństwo, stymulować do współpracy i wykorzystywać nieograniczony potencjał ludzki. Na Politechnice działa ponad 80 kół naukowych i kilkanaście organizacji studenckich. Koła przyciągają pasjonatów z różnych dziedzin. Zaangażowanie w działalność koła naukowego to także wymiana doświadczeń i podnoszenie kompetencji współpracy oraz budowanie wartościowych relacji. Techniczna uczelnia przyszłości to także humanizm, otwarcie na sport i kulturę oraz zdrowie. Od lat stawiamy na rozwój potencjału sportowego naszych studentów i obecnie działa 35 sekcji sportowych. W tym roku jubileusz 25-lecia obchodził chór studencki „Volantes Soni”. Z kolei 50 lat skończył Zespół Tańca Ludowego Poligrodzianie.
W jaki sposób AI wpływa na proces dydaktyczny?
Sztuczna inteligencja poza niewątpliwym pozytywnym wpływem m.in. na efektywność naszej pracy musi być właściwie wykorzystana. Ważne są w tym zakresie regulacje prawne dotyczące wykorzystania AI, ale także edukacja, jak z tych narzędzi umiejętnie korzystać.
Otworzyliśmy Centrum Nowoczesnej Dydaktyki i wprowadzamy rozwiązania, które pozwolą implementować narzędzia AI do generowania nowoczesnych zajęć. Nauczyciel akademicki powinien korzystać w dydaktyce z technologii. System edukacji powinien ewoluować w stronę otwartości na poznawanie świata przez pryzmat zainteresowania osób.
W jakim miejscu po 100 latach znajduje się Politechnika?
Patrząc przez horyzont ponad 100 lat, mogę śmiało powiedzieć, że wykorzystaliśmy maksymalnie stworzone możliwości. Politechnika jest w tej chwili wiodącą uczelnią i posiada pełnię praw uniwersyteckich. Jesteśmy Uniwersytetem XXI wieku – pod względem infrastruktury i ludzi, którzy go tworzą i rozwijają. Cieszę się, że mogę tu pracować i przyczyniać się, częściowo, do rozwoju przyszłych pokoleń. Towarzyszy nam pasja i wolność. Odkrywamy prawdę. A wszystko to dla budowania lepszego świata.