Zdrowe stawy – profilaktyka i leczenie w Szpitalu MedPolonia Grupa LUX MED
Stawy to fundament naszej mobilności – to one pozwalają nam chodzić, biegać, podnosić przedmioty i wykonywać codzienne czynności bez bólu. Niestety, często przypominamy sobie o ich znaczeniu dopiero wtedy, gdy zaczynają sprawiać problemy. Dr n. med. Piotr Krawczuk, ortopeda ze Szpitala MedPolonia Grupa LUX MED w Poznaniu, podzieli się z nami swoją wiedzą na temat profilaktyki, najczęstszych schorzeń oraz nowoczesnych metod leczenia. Opowie, jakie nawyki warto wprowadzić do swojego życia, aby uniknąć kontuzji i chorób zwyrodnieniowych, oraz jakie rozwiązania medycyny mogą pomóc w przypadku już istniejących problemów.
ROZMAWIA: Marta Baszewska
ZDJĘCIA: Maria Pawluczuk
[Współpraca reklamowa]
Wiosna to czas zwiększonej aktywności fizycznej. Jakie kroki powinniśmy podjąć, aby uniknąć kontuzji?
Piotr Krawczuk: Aby uniknąć kontuzji podczas wiosennej aktywności fizycznej, należy stopniowo zwiększać intensywność ćwiczeń i zawsze zaczynać od rozgrzewki, która przygotuje mięśnie oraz stawy do wysiłku. Kluczowe jest także noszenie odpowiedniego obuwia, które amortyzuje wstrząsy, oraz dbanie o prawidłową technikę wykonywania ćwiczeń. Po treningu powinniśmy zadbać o regenerację poprzez rozciąganie, odpowiednią dietę i nawodnienie, a w razie bólu czy dyskomfortu – zrobić przerwę i skonsultować się ze specjalistą. Regularna aktywność, prowadzona z rozwagą, pozwoli cieszyć się zdrowiem i dobrą kondycją bez ryzyka urazów.
Jakie sporty są najbezpieczniejsze dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z aktywnością fizyczną?
Dla osób początkujących najlepszym wyborem będą sporty o niskim ryzyku kontuzji, takie jak spacerowanie, pływanie, jazda na rowerze czy joga. Aktywności te nie obciążają nadmiernie stawów, a poprawiają kondycję i wzmacniają mięśnie. Ważne jest, aby dostosować intensywność do swoich możliwości i stopniowo zwiększać wysiłek, unikając przeciążeń.
Czy dieta ma wpływ na zdrowie kości i stawów? Jakie składniki są szczególnie istotne dla ich kondycji?
Tak, dieta ma bardzo duże znaczenie dla zdrowia kości, ponieważ dostarcza niezbędnych składników odżywczych, które wspierają ich regenerację i wytrzymałość. W codziennym jadłospisie warto uwzględnić takie składniki jak wapń (znajdziemy go w nabiale, roślinach strączkowych i orzechach) oraz witaminę D, która pomaga w jego wchłanianiu. Ważną rolę dla zdrowia kości i stawów odgrywa także magnez, fosfor i witamina K, które wspierają mineralizację kości i chronią je przed osteoporozą.
Czy osoby starsze lub z problemami ortopedycznymi mogą bez obaw uprawiać sport?
Tak, ale z umiarem. Zaleca są spacery, nordic walking, pływanie, aqua aerobik, jogę oraz ćwiczenia rehabilitacyjne, które poprawiają mobilność, wzmacniają mięśnie i zmniejszają ryzyko urazów. Bardzo ważne, żeby zarówno osoby starsze, jak i ze schorzeniami układu kostno-stawowego skonsultowały się z lekarzem lub fizjoterapeutą, który ustali odpowiedni rodzaj ćwiczeń.
Jak odróżnić zwykłe przeciążenie od poważniejszej kontuzji wymagającej interwencji lekarza?
Przeciążenie mięśni i stawów objawia się umiarkowanym bólem, sztywnością oraz napięciem, które ustępują po odpoczynku, rozciąganiu lub lekkim masażu. Natomiast poważniejszej kontuzji towarzyszy silny, narastający ból, obrzęk, zasinienie lub ograniczenie ruchomości, a czasem także niestabilność stawu. Jeśli ból nie ustępuje po kilku dniach, nasila się lub utrudnia codzienne funkcjonowanie, wtedy należy zwrócić się po pomoc do lekarza.
Jakie są najczęstsze schorzenia ortopedyczne i jak można im zapobiegać?
Do najczęstszych schorzeń ortopedycznych należą zwyrodnienia stawów, osteoporoza, przeciążenia mięśni i ścięgien oraz złamania kości i zerwania więzadeł. Można im zapobiegać poprzez regularną aktywność fizyczną, która wzmacnia mięśnie i poprawia stabilizację stawów, a także dbając o utrzymanie prawidłowej masy ciała i dietę bogatą w wapń, witaminę D i kolagen. Prawidłowa postawa ciała, ergonomia pracy, a także unikanie nadmiernych przeciążeń zmniejsza ryzyko kontuzji i przewlekłych dolegliwości bólowych. Warto o tym pamiętać.
Czy istnieją nowe metody rehabilitacji po urazach, które skracają czas powrotu do sprawności?
Tak, terapia falą uderzeniową, krioterapia, elektroterapia czy suche igłowanie mogą przyspieszyć regenerację po urazach. Pacjenci Szpitala MedPolonia mogą skorzystać z pakietów rehabilitacji w trybie hospitalizacji lub ambulatoryjnie. Nasi fizjoterapeuci charakteryzują się indywidualnym i holistycznym podejściem do pacjenta.
Jakie badania profilaktyczne powinno się wykonywać, aby wcześnie wykryć problemy ortopedyczne?
W diagnostyce zaburzeń i chorób układu narządów ruchu wykorzystuje się badania obrazowe, takie jak RTG, rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową, które pozwalają ocenić stan kości i stawów. Densytometria, czyli badanie RTG oceniające gęstość mineralną kości, jest kluczowa w diagnostyce osteoporozy, a USG stawów pomaga wykryć zmiany zapalne i uszkodzenia tkanek miękkich. Dodatkowo badania biomechaniczne, np. analiza chodu i ocena postawy ciała, mogą zidentyfikować wady, które zwiększają ryzyko przeciążeń i urazów.
Jakie są nowoczesne, małoinwazyjne metody leczenia urazów ortopedycznych dostępne w Szpitalu MedPolonia?
W Szpitalu MedPolonia Grupa LUX MED stosujemy nowoczesne metody endoskopowe w leczeniu urazów i schorzeń przewlekłych. Mam na myśli głównie operacje artroskopowe (np. rekonstrukcje więzadeł) i małoinwazyjne leczenie chorób kręgosłupa. Posiadając monitor RTG na sali operacyjnej, jesteśmy w stanie pomóc pacjentom ze złamaniami, stosując techniki małoinwazyjne. W przypadku zaawansowanych postaci choroby zwyrodnieniowej wykonujemy operacje endoprotezoplastyki stawów zniszczonych przez chorobę. Stosujemy także bardzo popularne ostatnio metody biologiczne, np. terapię osoczem bogatopłytkowym (PRP).