Zostać mamą

ROZMAWIA: Joanna Małecka
ZDJĘCIE: Archiwum szpitala

Ile lat ma dzisiaj statystyczna mama? Zdaje się, że z roku na rok ten wiek się wydłuża.
Tak, decyzja o macierzyństwie odkładana jest w czasie. Z pewnością mogę powiedzieć, że wiek kobiet, które zachodzą w pierwszą ciążę, oscyluje w granicach 30 roku życia.

Z czego to wynika?
Myślę, że powodów może być wiele. Począwszy od względów zawodowych, poprzez finansowe oraz sferę emocjonalną. Kobiety decydujące się na pierwsze dziecko po 35. roku życia nie są dla nas zaskoczeniem.

Czy z wiekiem zwiększa się ryzyko chorób płodu lub matki?
Niestety tak. W miarę upływu lat zmniejsza się potencjał rozrodczy zarówno kobiety, jak i mężczyzny. Chciałbym podkreślić, że to nie wiek powinien być czynnikiem wpływającym na macierzyństwo. Każda kobieta podejmuje decyzję indywidualnie i w swoim czasie. Natomiast jeśli chodzi o powikłania w trakcie ciąży, to oczywiście z wiekiem zwiększa się ryzyko występowania zarówno wad płodu, jak i powikłań matczynych związanych z przebiegiem ciąży. Istnieje wiele metod, dzięki którym jesteśmy w stanie ocenić dobrostan płodu. Do podstawowych narzędzi oceny dobrostanu płodu należy badanie ultrasonograficzne, w tym obowiązkowe badania prenatalne. W uzasadnionych przypadkach wykorzystujemy bardziej zaawansowane, ale też inwazyjne techniki diagnostyczne. Oprócz nieprawidłowości związanych z płodem, istnieje także ryzyko wystąpienia powikłań dotyczących ciężarnej. Są to między innymi cukrzyca ciążowa, nadciśnienie tętnicze, cholestaza ciążowa lub zagrażający poród przedwczesny, który może wynikać m.in. z nieprawidłowości związanych z łożyskiem – jego lokalizacją, strukturą oraz funkcją. Nadrzędnym zadaniem lekarza prowadzącego ciążę jest zapewnić dostęp do niezbędnych metod diagnostycznych oraz, w razie konieczności, dostęp do profilaktyki i terapii zarówno matki, jak i płodu.

Czyli kobieta może leczyć się w trakcie trwania ciąży?
Oczywiście. Ciąża nie powinna być traktowana jak stan chorobowy, nie zalecamy więc zdrowym kobietom leżenia w łóżku. Jest to czas wyczekiwania, szczęścia i przygotowywania się do powitania nowego członka rodziny. Powikłania występują stosunkowo rzadko, zdecydowana większość ciąż przebiega fizjologicznie. W pozostałych przypadkach, w szpitalu przy ulicy Polnej, dokonujemy wszelakich starań, by wprowadzić odpowiednią diagnostykę, profilaktykę lub leczenie wszelkich nieprawidłowości.

Czy można przygotować się do bycia mamą?
Jeśli pacjentka jest zdrowa, w wywiadzie ogólnolekarskim nie zgłasza chorób przewlekłych, w związku z czym nie przyjmuje na stałe żadnych leków i nie przebyła zabiegów operacyjnych, nie wymaga wówczas szczególnego przygotowania do ciąży. Każdej z kobiet zalecana jest jednak profilaktyka wad cewy nerwowej u płodu, poprzez suplementację kwasem foliowym. Jeśli jednak pacjentka jest pod stałą opieką lekarza specjalisty, należy skonsultować z nim przebieg dalszego leczenia i przeanalizować czy aktualnie przyjmowane leki mogą być stosowane w okresie planowania ciąży, samej ciąży, połogu i karmienia piersią.

Kiedy powinniśmy się zaniepokoić, jeśli staramy się o dziecko, ale nie zachodzimy w ciążę?
Uważa się, że kobieta w wieku rozrodczym, która nie zachodzi w ciążę po roku regularnego współżycia bez stosowania metod antykoncepcyjnych, powinna zostać skierowana wraz z partnerem do dalszej diagnostyki w kierunku niepłodności partnerskiej.

Z czego to może wynikać?
Czynników jest zapewne bardzo wiele. Począwszy od znaku naszych czasów, dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn, braku aktywności fizycznej, siedzącego trybu życia, stresu, poprzez stosowanie używek, po jeszcze inne, bardziej zaawansowane przyczyny. Zdecydowanie zalecam konsultacje u lekarzy specjalizujących się w zaburzeniach płodności, gdyż wiek odgrywa tu także istotną rolę.

Co w skrajnie trudnych przypadkach lub wadach płodu?
Główną misją szpitala na Polnej, centrów diagnostycznych oraz poradni przyszpitalnych jest to, by objąć opieką pacjentki niezależnie od tego, jak przebiega ich ciąża. Kadra medyczna, w skład której wchodzą lekarze, położne oraz psycholodzy, gwarantuje możliwość odbycia konsultacji z zakresu zarówno fizjologii, jak i patologii ciąży. W przypadku wad płodu w naszym Centrum Diagnostyki Prenatalnej wszelkiego rodzaju usługi dostępne są dla każdej z kobiet w ramach świadczeń finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. W najbardziej skomplikowanych i najtrudniejszych przypadkach dysponujemy także perinatalną opieką paliatywną, realizowaną przez specjalnie do tego powołany zespół lekarzy neonatologów, perinatologów, genetyków, psychologów oraz położnych.

Jak zadbać o siebie już będąc mamą?
Wszystko zależy od tego, jak pacjentka funkcjonowała przed ciążą i w jej trakcie. Zalecenia nie różnią się znacząco od zaleceń dla każdej innej osoby. Ważny jest szeroko pojęty zdrowy tryb życia – aktywność fizyczna, zbilansowana dieta.

Czy dzisiaj, kiedy kobiety coraz rzadziej jednak decydują się na macierzyństwo, można je jakoś do tego przekonać?
Osobiście uważam to za indywidualną decyzję każdej z kobiet. Nie jesteśmy w stanie wczuć się w sytuację drugiej osoby. Jeśli świadomie nie decyduje się na macierzyństwo, należy uznać, że ma ku temu powody. Nie naszym zadaniem jest ocenianie tych wyborów. Nie dla każdej kobiety definicją szczęścia jest posiadanie dziecka, niektóre stawiają na samorozwój czy też karierę. Tych powodów za pewne może być dużo, dużo więcej. Jako lekarz nie czuję się uprawniony do ingerowania w decyzje dotyczące prywatnego życia pacjentek oraz pozostawiam je indywidualnemu wyborowi.