Kapsuła Czasu na 100 lat

ROZMAWIA: Małgorzata Rybczyńska
ZDJĘCIA: Maciej Męczyński

Pamiętasz, jak buszowałaś w rzeczach swoich dziadków czy nawet rodziców i odkrywałaś pamiątki z innej epoki? Każdy z nas to kiedyś robił. To magiczne chwile, kiedy możemy dotknąć historii, poczuć ją, powąchać i zobaczyć na własne oczy przedmioty i wydarzenia znane tylko ze zdjęć. Okazuje się, że ci poważni ludzie, których znamy z przyprószonych siwizną włosów, pili wino nad Wartą, zakochiwali się w sobie i tańczyli do rana. Jak zapytamy przeciętnego studenta, jacy byli poznaniacy z 1919 roku, to usłyszymy o walce o niepodległość, patriotyzmie, odpowiedzialności. Oczywiście to prawda, ale w tym samym czasie po podwórku na Jeżycach biegała banda szczunów, która miała kieszenie pełne skarbów, a ich ojciec obejmował matkę w kuchni, odciągając ją od mrugających ziemniaków na piecu. Proza życia, prosta i piękna, ale też przedmioty symbolizujące przełomowe momenty. Tego szukamy do Kapsuły! Czy wiesz, że w latach 50. w USA zakopano kapsułę, do której schowano: azbest, budzik, suwak logarytmiczny i otwieracz do konserw? AZBEST! Wtedy świetny, ogniotrwały materiał izolacyjny, odporny na czynniki chemiczne, z oczywistych względów w Polsce zakazany już w latach 90. Minęło tylko 40 lat!

Skąd w ogóle wziął się pomysł na Kapsułę Czasu UP?

Sam pomysł nie jest niczym nowym. Kapsuły zakopywane są od lat. Towarzyszą im zawsze dwie emocje – samozachwyt autorów kapsuły i rozczarowanie odkopujących (śmiech). W jakieś sali gimnastycznej znaleziono kapsułę czasu, w której była gazeta, zdjęcie, chyba wójta, i rachunek za remont tej sali. Katastrofa! Nam chodzi o coś więcej, liczymy na pogłębioną dyskusję na temat tego, co w niej ma się znaleźć. Jakie mamy wspomnienia z lat 1919–2019, jak chcemy się przedstawić następnym pokoleniom i jak wyobrażamy sobie losy naszych wnuków, spadkobierców naszych działań, prognoz czy prowadzonych polityk społecznych, lokalnych, surowcowych i tak dalej? Dlatego zapraszamy poznaniaków do dyskusji. Chcemy, aby współtworzyli z nami obraz świata 2019 roku, żeby byli autorami wiadomości do przyszłości. Może za 100 lat okażemy się naiwni, może staniemy się inspiracją, pomożemy powrócić do wartości, które będą zapomniane. Kto to wie? Ja najchętniej zakopałbym kapsułę na dłużej, ale patrząc na geometryczne przyspieszenie świata, przyrost naturalny, rozwój technologii, to 100 lat między 2019 a 2119 może być względnie dłuższe niż ostatnia setka.

Co kryje się pod pojęciem Kapsuły Czasu?

Fizycznie nie będzie jej widać, bo… jest praktyczna, trwała i brzydka (śmiech). Ma przetrwać, więc wygląd zszedł na drugi plan. Postawiliśmy na sprawdzoną stal nierdzewną i kształt roboczo nazwany termosem. Zależy nam bardzo, aby miejsce jej złożenia było widoczne i stało się elementem poznańskiego szlaku turystycznego. Dlatego Kapsuła Czasu zostanie wkomponowana w instalację jubileuszową, która stanie w wyłomie żywopłotu przed wejściem do Collegium Minus UAM. Chcemy, aby instalacja była nienachalna, nieprzegadana, nie pretendowała do miana rzeźby, ale widoczna. Do obecnej formy doszliśmy przez bardzo odważne projekty, które, mam nadzieję, kiedyś zostaną wykorzystane. Ostatecznie będzie to kamienna bryła, pięknie podświetlona, niemal zawieszona lekko nad ziemią. Pod nią znajdzie się kapsuła, której istotą będzie – i tu ponownie znak czasów – jej wartość cyfrowa. Nie wyobrażaliśmy sobie innego nośnika danych niż telefon komórkowy z elementami mediów społecznościowych i najpopularniejszymi aplikacjami. Komórki przemodelowały nasze życie zawodowe i prywatne. Nie możemy się bez nich obyć, a jednocześnie na nie narzekamy. Dlatego to telefon komórkowy będzie głównym bohaterem Kapsuły Czasu, a w nim listy przebojów z ostatnich lat, które przygotowali dla nas młodzi specjaliści z Juwenaliów Poznańskich, przepisy na rogale świętomarcińskie, filmiki i tysiące zdjęć poznaniaków, którzy mogą nadsyłać swoje propozycje na adres 100lat@amu.edu.pl

Właśnie kończy się przyjmowanie propozycji artefaktów do Kapsuły. Rada Kapsuły wybierze te, które przejdą do kolejnego etapu – internetowego głosowania.

Wpłynęło wiele propozycji. Jedne są oryginalne, inne zaskakujące. Są też takie, których nie możemy złożyć w kapsule, bo wątpię, aby ktokolwiek chciał próbować stuletniego rogala (śmiech). Stawiamy na oryginalność, ciekawe uzasadnienie propozycji oraz to coś. Szalik Lecha – może być, ale już element konstrukcji starej II trybuny stadionu przy Bułgarskiej, która była świadkiem największych wydarzeń sportowych, w jakich brał udział Kolejorz? To jest propozycja! Osobiście trzymam za nią kciuki. Może do Kapsuły trafi też indeks, którego już nie ma na uczelniach? A może dyplom dla absolwentów neurobiologii, wspólnego kierunku 4 poznańskich uczelni? Będzie nad czym dyskutować.

W jaki sposób można będzie wziąć udział w głosowaniu?

To proste! Kluczem jest nasze wydarzenie na Facebooku. KAPSUŁA CZASU! ZOSTAW SWÓJ ŚLAD NA 100 LAT (kod QR poniżej) oraz fanpage 100-lecie Uniwersytetu Poznańskiego. Tam przygotujemy listę propozycji zakwalifikowanych przez Radę i zaprosimy poznaniaków do głosowania. System będzie bardzo prosty. Wykorzystamy kolejny znak naszych czasów, lajki determinujące większość komunikacji społecznej, kampanii informacyjnych, reklamowych. Im więcej lajków, tym większa szansa na wygraną.

Co można wygrać w konkursie?

3 tysiące polskich złotych za najlepiej oceniony przez internautów i Radę Kapsuły artefakt oraz rzecz, według nas, niezwykłą. To zaproszenie na uroczystości wkopania, a przede wszystkim wykopania Kapsuły Czasu, dla wszystkich, których artefakty zostaną złożone w kapsule. Tak więc przygotowując scenariusz obchodów 100-lecia, przygotowujemy jednocześnie jego elementy na 200-lecie (śmiech). Chcemy, żeby w 2119 roku czterech ówczesnych rektorów nie mogło otworzyć kapsuły bez siebie. Wykorzystamy do tego PIN, kolejny znak naszych czasów. Każda uczelnia otrzyma swój. Być może za 100 lat Uniwersytet Poznański, czyli federacja uczelni poznańskich, znowu będzie faktem i okaże się, że wszystkie cztery będą w ręku jednego rektora? W Kapsule Czasu znajdzie się też list do Rektorów z 2119 roku.

Jubileusz 100-lecia UP obchodzą cztery poznańskie uczelnie – UAM, UM, UPP i AWF. Czy świętować będą we własnym gronie, czy też z całym miastem?

7 maja 2019 roku to historyczna data – jubileusz pierwszej inauguracji. Podobnie jak 100 lat temu, tego dnia ulicami Poznania przejdzie historyczny pochód. Trasa prowadzić będzie z Katedry Poznańskiej przez Stary Rynek, Plac Wolności do Placu Mickiewicza i Auli UAM. Prowadzimy rozmowy z miastem i poznańskimi szkołami o utworzeniu specjalnych stref na Starym Rynku i Placu Mickiewicza, które przywitają barwny korowód. Przygotowujemy tysiące gadżetów, strefy integracyjne, działania animacyjne i moc atrakcji. Wiemy, że to trudna data, bo dzień powszedni i godziny przedpołudniowe, ale wierzymy, że tego dnia mieszkańcy będą z nami. Już dziś możemy też zaprosić Poznaniaków 7 czerwca na Plac Mickiewicza na – creme de la creme – Jubileuszowy Festiwal 100 LAT RAZEM!

Dlaczego warto zarezerwować sobie czas na ten czerwcowy piknik w centrum miasta?

Byłaś kiedyś meteorytem? Kąpałaś się w makaronie? A może oglądałaś kino letnie na stokach Mostu Teatralnego? To tylko niektóre atrakcje tego festiwalu. Będą koncerty gwiazd, zabawy dla dzieci, możliwość pikniku na trawie przed operą. Na ul. Wieniawskiego staną kolorowe foodtrucki, a w Parku Henryka Wieniawskiego odbędzie się familijny festyn. Warto spędzić ten weekend w Poznaniu. Warto spędzić go RAZEM, na nasze wspólne 100 lat.