Kino dostępne dla każdego

TEKST: Elżbieta Podolska
ZDJĘCIA: Basia Sinica

Kino bez barier to nowe przedsięwzięcie realizowane przy wsparciu ze strony Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Dla niewidzących
W sali 2 Kina Pałacowego, w każdy wtorek o 11.00 i czwartek o 18.00, odbywają się dostępne pokazy filmowe. Filmom pokazywanym w ramach Kina bez barier towarzyszą audiodeskrypcja i napisy w języku polskim.
– Nie widzę od urodzenia – mówi Irena Kownacka. – Do tej pory kino było dla mnie raczej niedostępne. Wiedziałam, że dzięki technice można obrazy zamienić w słowa, ale do tej pory tylko raz w kinie Rialto miałam okazję „obejrzeć” film. Świetnie, że w tak dużym mieście, jakim jest Poznań, wreszcie zaczęto myśleć o dostępności do kultury i nie tylko. Powoli przestajemy być wykluczeni i możemy uczestniczyć w różnych wydarzeniach.

Obraz zamienia w słowa
Audiodeskrypcja staje się coraz powszechniejsza. Wkracza do muzeów (także do Muzeum Narodowego w Poznaniu), teatru, a nawet na stadiony piłkarskie. To usługa i osiągnięcie techniczne dla osób niewidomych i słabowidzących, która opisuje takie rzeczy, jak: opisy bohaterów w filmach, czyta wszystkie napisy, które są w filmie lub sztuce teatralnej, opisuje mimikę, miejsce akcji, gestykulację.
Osoby niewidome i słabowidzące otrzymują specjalny odbiornik ze słuchawką, a dzięki komentarzowi, który słyszą, obrazy zamieniane są w opisy słowne.
Po raz pierwszy z audiodeskrypcji skorzystano w roku 1981 w Arena Stage Theatre w Waszyngtonie. W połowie lat 80. XX wieku ta technika dotarła do Wielkiej Brytanii i szybko się rozpowszechniła. Dzisiaj w ponad 70 teatrach można oglądać spektakle z audiodeskrypcją. W roku 1994 w Wielkiej Brytanii audiodeskrypcja po raz pierwszy została zastosowana w telewizji. Początkowo tłumaczono 2 procent programów, a dzisiaj większość z nich niewidzący mogą słuchać w audiodeskrypcji. W Polsce pojawiła się dużo później, bo w roku 1999, ale na zamkniętych pokazach. Dopiero w 2006 roku w Białymstoku po raz pierwszy miał swoją premierę film pod tytułem „Statyści”, zaś w 2007 roku po raz pierwszy użyto audiodeskrypcji w telewizji w serialu „Ranczo”. Ciekawostką jest też fakt, że w tym samym roku także w Białymstoku zastosowano ją podczas meczu piłki nożnej, a następnie w teatrze lalek. Niestety, w ciągu minionych lat nie weszła do powszechnego użycia. Może poznańskie kino będzie dla niej szansą?

Kino w języku migowym
Natomiast czwartkowe seanse w Sali Audiowizualnej CK Zamek tłumaczone będą dodatkowo na Polski Język Migowy. Każdego miesiąca, w ostatni czwartek, po pokazie, organizatorzy zapraszają na Filmowe Spotkanie bez barier, podczas którego można porozmawiać  o obejrzanych filmach, poruszanych w nich tematach i emocjach, które im towarzyszą. Spotkania są również tłumaczone na Polski Język Migowy.
Czy wiecie, że język migowy, którym posługują się głusi w Polsce, stanowi ich naturalny język komunikacji, a od 1 kwietnia 2012 roku na mocy „Ustawy o języku migowym” osoby głuche w Polsce mogą deklarować Polski Język Migowy jako wybraną przez siebie formę komunikowania się?
PJM jest w Polsce pierwszym językiem dzieci, których obydwoje rodzice są głusi. Jest powiązany z francuskim językiem migowym utworzonym przez Charlesa-Michela de L’Épée, który jako pierwszy rozpoznał naturalny język głuchych. Wykorzystuje jednoręczny alfabet manualny starofrancuskiego języka migowego.

Nie wykluczajcie nas
W Polsce według szacunków językiem migowym posługuje się od 40 do 50 tysięcy osób, dla których jest to język podstawowy, ojczysty. Większość z nich ma uszkodzony słuch w stopniu głębokim.
– Często czujemy się jak ludzie, których nie ma, nie dostrzega się nas, nie słyszy i nie mówi o naszych potrzebach – mówi Marcin, który stracił słuch wskutek wypadku. – Nagle wszystkie głosy, odgłosy i dźwięki normalnego życia stają się niedostępne. Ktoś coś mówi, a do nas to nie dociera. Kino, teatr, koncerty widzę, ale to tylko część tych wrażeń, które miałem wcześniej. Ja wiem, jak było, ale ci, którzy nie słyszą od urodzenia, zupełnie tego nie znają, a przecież też chcą wychodzić w domu, być na bieżąco z repertuarem filmowym czy teatralnym. Kino w Centrum Kultury Zamek to szansa, by posłuchać, nie tylko zobaczyć. Ja mogę tylko apelować: nie wykluczajcie nas z normalnego życia, tylko po prostu pomóżcie nam w nim uczestniczyć.

Dostępność tego nietypowego kina bez barier polega także na tym, że bilety kosztują tylko 5 złotych i można je też kupić na stronie CK Zamek. Do Sali Audiowizualnej można dostać się także na wózku inwalidzkim.