Młyńskie koło nad Wełną

TEKST: Małgorzata Rybczyńska
ZDJĘCIA: Anna Barłóg

Wełna płynie wśród łąk i lasów obok rosnących nad brzegiem starych dębów. Płynie wartko, stąd obecność w niej charakterystycznych dla górskich rzek pstrągów, łososi i troci. Jej bystry nurt od stuleci wykorzystywali młynarze, lokując tam swoje młyny. Jednym z nich jest Jaracz Młyn. Od 1981 roku znajduje się tam Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego. To oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Warto się tam wybrać z kilku powodów.

Nocleg u młynarza

Po pierwsze, to dobre miejsce na zmianę klimatu – niedaleko od domu, tylko 40 km od Poznania. Po drugie można tam spędzić kilka dni, bo w Gościńcu „Dom Młynarza” są noclegi. Po trzecie, okolica dostarcza aż nadto atrakcji z fermą strusi w Jaraczu włącznie. Zacznijmy od noclegów. Nie jest ich wiele, co ma dobre i złe strony. Trzeba rezerwować z wyprzedzeniem, ale nie ma hałasu. Na niewielki gościniec został zaadaptowany pochodzący z II połowy XIX wieku budynek mieszkalny młynarza. Remont ukończono w 1993 r. Do dyspozycji gości są cztery dwuosobowe pokoje z łazienkami i aneksem kuchennym za 80 zł od pokoju. Jest sala z TV, a na terenie obiektu parking. Kierownik muzeum Waldemar Białecki przyznaje, że w weekendy jest trudno o miejsce, ale w tygodniu wygląda to zupełnie inaczej.

Warto zobaczyć

Spacer możemy rozpocząć od muzeum. Normalny bilet wstępu kosztuje 7 zł, ulgowy 3. Muzeum czynne jest w sezonie letnim, który trwa do 31 października, od wtorku do soboty w godzinach 9.00 – 16.00, w niedzielę od godziny 11.00 do 17.00 . W budynku młyna wodnego z przełomu XIX i XX wieku napędzanego turbiną Francisa znajduje się ekspozycja przemysłowej techniki młynarskiej obejmująca cały cykl przemiału zboża na mąkę. Maszyny i urządzenia w młynie pochodzą z lat dwudziestych XX wieku. Co ciekawe od 1995 roku działa tam także mała elektrownia wodna. W turbinie Francisa zainstalowano generator prądu o mocy 45 kW, dzięki któremu muzeum jest producentem energii elektrycznej dostarczanej do sieci energetycznej. W muzeum można też obejrzeć reprezentujący najbardziej charakterystyczny w Wielkopolsce wiatrak typu koźlak z końca XVIII. Został przeniesiony ze wsi Czacz w gminie Śmigiel. W „Domu Młynarza” oprócz pokoi noclegowych znajduje się też wystawa pt. „Kolekcja modeli wiatraków inż. Feliksa Klaczyńskiego”, wielkiego pasjonata młynów wietrznych, którym poświęcił prawie całe życie. Wykonane z niezwykłą pieczołowitością modele, w skali 1:40, świadczą o pięknie tych budowli, kunszcie ich budowniczych oraz stosowanych nowatorskich rozwiązaniach. Teren Puszczy Noteckiej jest atrakcyjny także dla rowerzystów. Co więcej, muzeum jest inicjatorem tworzonego szlaku kulturowego pod nazwą „młyński szlak”, który połączy dawne wiatraki wodne i wietrzne.

Piękna przyroda, możliwość zobaczenia czegoś ciekawego i baza noclegowa przyciągają do Jaracza nie tylko zmotoryzowanych i rowerzystów, także kajakarzy. Są dni, kiedy do przystani przybija 200 kajaków.

Ognisko i lekcja historii

Do Jaracza – Młyna można dostać się na kilka sposobów. Jeśli samochodem, to z drogi krajowej nr 11 za Obornikami Wlkp. skręcamy w lewo i drogą lokalną około 3 kilometrów dojeżdżamy do Jaracza. Autobusem PKS i KSK możemy dojechać do przystanków umieszczonych przy drodze głównej, następnie pieszo przejść 2,5 kilometra do muzeum w Jaraczu. Pociągiem dojedziemy natomiast do stacji PKP w Parkowie, skąd prowadzi oznakowany szlak pieszy do muzeum przez wieś Wełna – około 4 kilometrów.

Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu czynne jest nie tylko latem. Warto o tym pamiętać planując np. jesienne spotkania przy ognisku, które można zorganizować właśnie tam. Ponadto muzeum proponuje wiele atrakcji dla szkolnych grup. Np. lekcja muzealna, podczas której dzieci poznają sposoby wytwarzania mąki i kaszy. To ciekawe warsztaty z pracą na prostych urządzeniach do mielenia. Podczas takich lekcji poznają też budowę i działanie pieców chlebowych. Takie zajęcia muzeum prowadzi od kwietnia do października. A zimą? I tu niespodzianka. Jak się okazuje, nizina wielkopolska dobrze nadaje się do uprawiania narciarstwa biegowego. Muzeum w Jaraczu ma plan promocji narciarstwa biegowego na tych terenach.

Informacje dotyczące noclegów i zwiedzania muzeum można uzyskać pod numerem telefonu 0-67 26 10 515 oraz telefonem komórkowym 507 062 430.