Olej zdasz, drzewko masz! – olejomaty w Wielkopolsce

TEKST: Anna Gidaszewska, ZDJĘCIA: EMKA / Maciej Sznek

„Co zrobić z olejem po smażeniu?” – kto z nas się nad tym nie zastanawiał. Teraz to już nie problem – w lutym postawiono w 10 gminach olejomaty, czyli automaty do zbiórki zużytego oleju spożywczego. O tym, czym są i jak je obsługiwać, rozmawiałam z Małgorzatą Rdest, wiceprezes EMKA S.A., inicjatorką projektu „Olejomaty”.

Czym jest projekt „Olejomaty”?

Małgorzata Rdest: To innowacyjny system zbiórki zużytego oleju spożywczego, który pozwala mieszkańcom w prosty sposób dbać o ekologię. Olejomaty to specjalne urządzenia, które umożliwiają oddanie zużytego oleju w wygodny sposób, a dzięki naszej aplikacji użytkownicy mogą zbierać punkty i wymieniać je na nagrody, np. na sadzonki drzew w ramach akcji „Olej zdasz, drzewko masz!”. Projekt został zainicjowany przez EMKA SA i jest częścią ogólnopolskiego systemu zbiórki UCO (Used Cooking Oil).

Czemu ma służyć zbiórka zużytego oleju kuchennego?

Przede wszystkim ochronie środowiska i infrastruktury kanalizacyjnej. Zużyty olej, który trafia do kanalizacji, powoduje zatory i awarie, generując ogromne koszty napraw dla gmin i mieszkańców. Dodatkowo, jeśli olej przedostanie się do wód gruntowych, może prowadzić do ich skażenia. Dzięki zbiórce oleju zapobiegamy takim problemom, a zebrany surowiec może być ponownie wykorzystany, np. do produkcji biopaliw, ekologicznych detergentów i biodegradowalnych tworzyw sztucznych.

Jak działa obsługa olejomatów? Czy korzystanie z nich jest skomplikowane?

Wręcz przeciwnie – staraliśmy się, aby cały proces był maksymalnie intuicyjny i wygodny dla mieszkańców. Zacznijmy od tego, że pierwszym krokiem jest pobranie aplikacji Olejomaty (dostępna w App Store/Google Play), w której użytkownik zakłada konto, co umożliwia mu udział w programie zbiórki zużytego oleju spożywczego.

Kiedy już mamy aplikację, możemy podejść do olejomatu i pobrać specjalną butelkę. Wystarczy zeskanować kod QR wyświetlany na telefonie w aplikacji czytnikiem kodów znajdującym się na olejomacie – wtedy użytkownik może pobrać pustą butelkę z dolnej komory. Butelka została zaprojektowana specjalnie do przechowywania zużytego oleju. Jest bardzo szczelna, odporna na wysokie temperatury i wykonana z ekologicznego materiału.

Co dalej? Czy olej można wlewać do dowolnego pojemnika, czy trzeba korzystać z tej butelki?

Korzystanie z naszej butelki jest kluczowe, ponieważ pozwala zachować odpowiednie standardy zbiórki. Zużyty olej – na przykład ten po smażeniu frytek, resztki tłuszczu z konserw czy olej z sałatek – należy stopniowo wlewać do butelki i przechowywać ją w domu. Przeciętnie w gospodarstwie domowym butelka napełnia się w ciągu półtora miesiąca, ale oczywiście zależy to od tego, jak często ktoś smaży na oleju.

Gdy butelka jest już pełna, wystarczy wrócić do olejomatu i oddać ją w kilka sekund. Użytkownik ponownie skanuje kod QR w aplikacji, drzwiczki urządzenia otwierają się automatycznie, a pełną butelkę można umieścić w środku.

Czy użytkownik dostaje coś w zamian za oddanie oleju?

Tak, system nagradza mieszkańców za zaangażowanie w ekologię! Po oddaniu butelki można odebrać nową, pustą butelkę, by kontynuować zbiórkę. Co więcej, każda butelka oddana do olejomatu to punkty w aplikacji, które można wymieniać na nagrody. Jedną z inicjatyw, którą szczególnie promujemy, jest akcja „Olej zdasz, drzewko masz!”, w ramach której użytkownicy mogą wymieniać zebrane punkty na sadzonki drzew.

Czyli to rozwiązanie nie tylko ułatwia ekologiczną utylizację oleju, ale też aktywnie angażuje mieszkańców?

Dokładnie tak! Z jednej strony rozwiązujemy problem nieprawidłowej utylizacji oleju, a z drugiej – zachęcamy mieszkańców do regularnego uczestnictwa w zbiórce, nagradzając ich proekologiczne postawy. Dzięki olejomatom każdy może w prosty sposób dbać o środowisko, a przy okazji otrzymać coś w zamian. To win-win zarówno dla mieszkańców, jak i dla całego ekosystemu.

Za Wami inauguracja olejomatu w Dąbrówce.

Tak, inauguracja w Dąbrówce była ważnym krokiem w rozwoju systemu olejomatów w Wielkopolsce. Od 13 lutego br. mieszkańcy 10 wielkopolskich gmin mogą korzystać z innowacyjnych urządzeń do zbiórki zużytego oleju spożywczego. Podczas wydarzenia podkreślaliśmy, jak istotne jest właściwe zagospodarowanie odpadów olejowych i jak łatwo można to zrobić dzięki naszej aplikacji i urządzeniom. Wzięli w nim udział: wójt, przedstawiciele Związku Międzygminnego „Centrum Zagospodarowania Odpadów – SELEKT”, nauczyciele oraz uczniowie.

Gdzie można znaleźć olejomaty w Poznaniu i naszym regionie?

Obecnie olejomaty działają w dziesięciu miejscowościach w Wielkopolsce: Plewiskach, Stęszewie, Kościanie,  Czempiniu, Puszczykowie, Dąbrówce, Buku, Opalenicy, Grodzisku Wielkopolskim, Zbąszyniu. Ale to dopiero początek – chcemy, aby olejomaty były dostępne w kolejnych gminach i miastach, dzięki czemu jeszcze więcej osób będzie mogło w łatwy sposób zadbać o ekologię. Mamy nadzieję, że mieszkańcy chętnie włączą się w ten projekt i pomogą nam rozwijać sieć zbiórki zużytego oleju.

Więcej informacji znajdziesz na: www.olejomaty.pl