Ależ z Ciebie Sigma!

TEKST: Anna Gidaszewska, ZDJĘCIE: Adobe Stock

Czyż „Sukces po Poznańsku” mógłby sobie wymarzyć lepsze Młodzieżowe Słowo Roku? Ludzie, z którymi rozmawiamy na łamach czasopisma, są właśnie sigmami! Osobami mądrymi, niezależnymi, silnymi, budzącymi podziw i szacunek otoczenia, wyróżniającymi się pewnością siebie, konsekwencją w działaniu, pracowitością oraz wiernością swoim zasadom.

Ponad 20 tysięcy internautów zdecydowało, że „sigma” będzie na ustach wszystkich przez kolejny rok, a może i zostanie z nami dłużej, bo dość stabilnie osadziło się w zasobach języka polskiego, pojawiając się już trzeci raz wśród nominowanych słów.

Internetowy plebiscyt na młodzieżowe słowo roku

Już po raz ósmy wyłoniono zwycięskie słowo w plebiscycie organizowanym przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z projektem „Słowa klucze” w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych”. Ciekawostką jest, że była to dziewiąta edycja, lecz w 2020 r. nie ogłoszono zwycięzcy ze względu na to, że najczęściej zgłaszane słowa cechowały się wulgarnością lub prześmiewczością.

Młodzieżowe Słowo Roku zgodnie z zasadami plebiscytu jest wyłaniane dwuetapowo. Do pierwszego etapu internauci mogą zgłaszać każde słowo. Co istotne, nie musi ono być nowe czy slangowe ani też najczęściej używane w danym roku. Następnie jury dokonuje analizy zgłoszeń i wybiera 20 słów. Co ważne, na każdym etapie plebiscytu korzysta ze wsparcia młodzieży z rady konsultacyjnej Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży.

Do drugiego etapu przechodzą najczęściej zgłaszane w pierwszej turze wyrazy, które zgodnie z regulaminem nie mogą być obraźliwe, wulgarne, nawołujące do przemocy/nietolerancji, naruszające dobre obyczaje czy należące do mowy nienawiści. Ponadto z konkursu są wykluczane słowa, które zwyciężyły w poprzednich edycjach. Następnie głosami internautów zostaje wyłonione spośród 20 nominowanych zwycięskie słowo roku.

Zwycięska „sigma” i inni nominowani

„Sigma” dużą przewagą głosów internautów wyprzedziła inne słowa. Na drugim miejscu uplasował się „azbest” (humorystyczne nawiązanie do filmów i memów o „wylewaniu azbestu”), a na trzecim „czemó” (tak, pisane przez „ó”), które zostało też wyróżnione przez jury. Słowo to oznacza to samo, co „czemu”, ale jest mocniej podszyte zdziwieniem i w wymowie przypomina „czemo”. Wzięło się ono z powielanej na TikToku rozmowy dwóch młodych graczy w „Fortnite’a”. Dużo głosów zostało też oddanych na takie słowa, jak: „skibidi”, „aura” i „slay”. Pozostali nominowani to: „brainrot”, „delulu”, „glamur” / „glamour”, „oporowo”, „bambik”, „brat”, „cringe”, „womp womp”, „yapping”, „GOAT”, „oi oi oi baka”, „riz” / „rizzler” / „rizz”, „fr” / „FR”, „fe!n” / „fein” / „fin”. Niestety większość z nas nie obędzie się bez słownika, by zrozumieć, co znaczą te wszystkie wyrazy, więc zainteresowanych odsyłamy do wersji online.

Czy młodzież tak mówi?

Jedną z wątpliwości, które przychodzą do głowy w związku z wyborem Młodzieżowego Słowa Roku, jest to, czy młodzież rzeczywiście się nim posługuje na co dzień. Zapytaliśmy więc poznańskich licealistów, co sądzą o wyborze tego słowa. Poniżej kilka odpowiedzi.

– Uważam, że wybór słowa „sigma” na młodzieżowe słowo roku 2024 jest słuszny. Słowo rzeczywiście było w użytku i dało się je usłyszeć w codziennych konwersacjach młodzieży – Szymon, XVII LO.

– Spodziewałam się tego, że „sigma” będzie nowym młodzieżowym słowem roku i uważam, że zasługuje na to miejsce – Ania, IV LO.

– Myślę, że „sigma” to supermłodzieżowe słowo roku, ponieważ ludzie używali tego przez cały rok, a nie tylko przez sekundę. Jest super – Zosia, V LO.

– Uważam, że słowo „sigma” jako młodzieżowe słowo roku jest trafne, ponieważ jest bardzo często używane i lubiane – Zuzia, IX LO.

„Sigma” nie taka obca

Warte podkreślenia jest to, że „sigma” nie jest słowem nowym, ma wiele znaczeń (np. grecka litera alfabetu Σ, matematyczny symbol sumy Σ, łukowate łoże rzymskie, dostosowane kształtem do okrągłego stołu ). Język jednak żyje i jego młodzi użytkownicy przysposobili sobie „sigmę” w taki sposób, który wydaje się bardziej zrozumiały dla ogółu społeczeństwa niż wcześniejsi zwycięzcy, jak np. „rel” (wyrażenie aprobaty dla tego, co mówił przedmówca, 2023 r.) czy „essa” (używane na znak radości czy pozytywnych emocji, 2022 r.).

Nadstaw ucha

Do następnego plebiscytu jedenaście miesięcy słowotwórczych możliwości. Warto zatem przysłuchiwać się, jak mówią nastolatkowie, gdyż, nowe słowa, choćby i nie przetrwały próby czasu, na pewno przyczynią się do lepszej komunikacji pomiędzy młodymi i dojrzałymi użytkownikami języka polskiego.

A tymczasem nie pozostaje nam nic innego, jak zostać sigmą w nowym roku.