Festiwal Najmłodszych

Rozmawia: Anna Gidaszewska, Zdjęcia: Maciej Zakrzewski

Czym się zajmuje Art Fraction Foundation?

Alicja Morawska-Rubczak: Art Fraction Foundation to organizacja artystyczna i edukacyjna, która od 15 lat działa na rzecz dzieci najmłodszych – od narodzin do 5. roku życia – oraz ich rodzin. Skupiamy się nie tylko na działaniach artystycznych, lecz także integracyjnych, kierowanych do osób z grup narażonych na wykluczenie: dzieci neuroróżnorodnych, rodzin w kryzysie uchodźczym czy z ośrodków wiejskich, osób o specjalnych potrzebach. Nasze działania obejmują festiwale, spektakle, warsztaty i projekty międzynarodowe.

Piętnaście lat działalności to piękna rocznica. Jak wygląda praca zespołu fundacji?

Pracujemy w czteroosobowym zespole – to trochę jak ekipa do zadań specjalnych! Od zawsze pracujemy zdalnie, nawet zanim stało się to normą. Czasem jesteśmy rozsiani po całym świecie: jeden z nas w Tokio, drugi w Bergen, a ktoś inny w Krakowie czy Poznaniu. To jednak nie przeszkadza – wręcz przeciwnie, daje nowe możliwości. W ten sposób realizowaliśmy premiery spektakli, organizowaliśmy festiwale i prowadziliśmy działania lokalne, na przykład w wielkopolskich miasteczkach.

Jakie działania podejmujecie w ramach misji fundacji?

Działamy wielotorowo: organizujemy festiwale, tworzymy spektakle i inicjatywy społeczne. Przez wiele lat współprowadziliśmy festiwal Sztuka Szuka Malucha, a od 2021 roku jego kontynuacją jest Festiwal Najmłodszych. Nasze spektakle można zobaczyć w teatrach zawodowych w całej Polsce – w Gdańsku, Warszawie, Wrocławiu, Łodzi i innych miastach. Pracujemy również międzynarodowo – m.in. w Norwegii, Japonii i we Włoszech. Często jeździmy z przedstawieniami do miejsc nietypowych: do zakładów karnych czy ośrodków relokacyjnych. Chcemy być blisko dzieci – niezależnie od ich sytuacji życiowej.

Z kim współpracujecie?

Współpracujemy z artystami, instytucjami i organizacjami z Polski i z zagranicy – z Norwegii, Japonii, Włoch, Belgii, Niemiec, Francji, Danii, Słowenii, Ukrainy. Co roku w nasze projekty angażuje się około stu fantastycznych osób. Dzięki ich zaangażowaniu możemy realizować naszą misję lepiej i z większym rozmachem.

Co jest fundamentem Waszej działalności?

Wierzymy, że dostęp do sztuki to podstawowe prawo każdego dziecka – także tego najmłodszego. Działamy zgodnie z ideą promowaną przez Światową Organizację Zdrowia: zapewnienie dziecku i jego bliskim bezpiecznej przestrzeni do swobodnej zabawy i kreacji sprzyja jego rozwojowi fizycznemu, emocjonalnemu i społecznemu. To także sposób na wzmacnianie więzi rodzinnych. Chcemy, by dzieci doświadczały sztuki od początku życia – bo są równie ważne jak dorośli.

Już w lipcu odbędzie się kolejna edycja Festiwalu Najmłodszych. Co nas czeka w tym roku?

Od 3 do 6 lipca 2025 roku zapraszamy do Poznania – do Teatru Animacji i Centrum Kultury Zamek. Tegoroczny Festiwal Najmłodszych będzie wyjątkowy – pełen światła! Dosłownie i metaforycznie – bo to światło symbolizuje wszystko, co rozjaśnia, zachwyca i daje dzieciom poczucie bezpieczeństwa. W programie znajdą się spektakle z Polski i ze świata, a także warsztaty i działania artystyczne dla dzieci i ich opiekunów. Będzie to przestrzeń do wspólnego przeżywania kultury, budowania relacji i odkrywania teatru poprzez zabawę.

Co znajdzie się w tegorocznym programie?

Niesamowici twórcy, wśród nich:

• „Plankton” (Anna Rubirola/Hiszpania) – taneczna opowieść o podwodnym świetle i maleńkich istotach, które potrafią rozjaśnić najciemniejsze głębiny.
• „Krawędzie” (Théâtre de la Guimbarde/Belgia) – historia o przekraczaniu granic i zanurzaniu się w to, co nieznane oraz odkrywaniu jak wiele kształtów kryje w sobie cień.
• „Zorza. Opowieści ze światła” (Teatr Lalek Guliwer/Warszawa) – poetycki spektakl inspirowany gwiazdami, zorzą polarną i mitami, który rozświetli nie tylko scenę, ale i wyobraźnię – z wersją przyjazną dla widzów neuroróżnorodnych.
• „Uszy Duszy” (Teatr Atofri/Poznań) – audiowizualny koncert, gdzie światło i dźwięk tworzą jeden, pełen błysków teatr instrumentalny.
• „Kulka” (LALE.Teatr/Wrocław) – wzruszająca opowieść o przyjaźni i utracie –nastrojowo rozświetlona muzyką na żywo i emocjami.
• Gdzie rośnie dom” (Marharyta Pronchenko/Poznań) – jasna, pełna ciepła opowieść o poszukiwaniu domu stworzona przez artystki z Ukrainy.

Będzie też strefa rodzinna?

Tak, w naszej interaktywnej strefie rodzinnej znajdą się dwie strefy: kreatywna – gdzie odbędą się serie otwartych warsztatów, które pobudzą wyobraźnię i zmysły dzieci oraz dorosłych oraz strefa relaksu – przestrzeń sensoryczna pełna książek i bliskości, stworzona z myślą o najdelikatniejszych doświadczeniach i głębokim odpoczynku.

Na zakończenie – jak zawsze – rodzinne potańcówki: błyski i blaski, które rozkołyszą wszystkich rytmem i radością w dwóch grupach wiekowych: maluszki (0–18 miesięcy) i starszaczki (1,5–5 lat).

Jakie znaczenie ma ten festiwal dla Was jako zespołu?

To moment kulminacyjny – spotkanie z widzami, dla których na co dzień pracujemy. Dzieci i ich bliscy są naszymi najważniejszymi odbiorcami i współtwórcami. Ten festiwal to nie tylko prezentacja spektakli, ale też budowanie wspólnoty – ludzi, którzy wierzą, że kultura dla najmłodszych ma sens, moc i znaczenie.